Ergenlik çağındaki fiziksel ve ruhsal değişiklikler, gençlerin güç günler geçirmesine neden olabilir. Bu dönemde anne- babaların göstereceği sevgi ve anlayış çok önemlidir.

Ergenlik, çocuklarda fiziksel gelişme­nin hızlanmasıyla başlar. Erkek çocuk­ların boylan uzar, kasları inanılmaz bir hızla gelişir. Kız çocukların da boyu uzar, bedenlerindeki yağlar göğüs ve kaba etlerinde toplanır; âdet görmeye başlarlar. Erkeklerde penis ve erbezleri büyür. İki cinste de koltukaltlarında, cinsel organlar çevresinde, kol ve bacak­larda kıllar çıkar; erkeklerde sakallar belirir.

Bütün bu değişikliklere çeşitli bezler­den salgılanarak kana karışan hormon­lar ya da “kimyasal haberci moleküller” neden olur. Hormonların, fiziksel etki­lerinin yanı sıra, zihinsel ve duygusal et­kileri de vardır.

Ruhsal sorunların yoğun olduğu dönem

Ergenlikten önce kızların zihinsel ve fiziksel gelişme hızı erkeklerden iki yıl kadar öndeyken, ergenlikten sonra çoğu erkek yaşamda bir yer edinme hırsı ve fiziksel etkinlik açısından kızları geride bırakır. İki cinste de fiziksel, duygu­sal ve zihinsel yetenekler hızla gelişir; güçlü cinsel içgüdüler ile gittikçe artan bağımsızlık duygusu bunlara eşlik eder.

Genel eğilim, bu özelliklerin erkekler­de pekiştirilip kızlarda bastırılması ol­duğundan, iki cinste de önemli ruhsal çatışmalar ortaya çıkar. Erkeklerin dün­yasında onlarla yarışmaya kalkışan kız­lar bu konuda destek bulamaz; kızlar­da olumlu sayılan duygusal, içten nite­liklere sahip olan erkek çocukların tav­rı da onlardan “erkeksi” davranış­lar bekleyen toplumun değer yargılarıyla çelişir.

Genç erkekler birçok açıdan güç dönemler geçirirler. Hem fiziksel açıdan güçlü, hem de başarılı olmaları bekle­nir. Bu durum, ergenlik çağındaki erkek çocuğun üzerinde baskı yaratır, başarı­sızlık korkusuyla çocuksu davranışlara yönelebilir.

Çelişkili davranışlar bir zamanlar ay­nı şeyleri yaşadıklarını unutan anne-babalarda üzüntü ve sıkıntı yaratır. Bir dakika önce kendisine büyük insan gi­bi davranılmasını isteyen gencin bir da­kika sonra çocuk gibi yardım, destek ve rahatlatma beklemesi, ancak anlayış ve sabırla üstesinden gelinebilecek durum­lardır.

Ergenlikte Erkeklerdeki Değişiklikler

Erkek çocukların bedeninde kıllanma, kızlardakinden çok daha yoğun ve belirgin olduğundan, bedene erkeksi gö­rünümünü kazandırır. Cinsel organlar çevresindeki ve koltukaltındaki kıllar ile birlikte dudağın üstünde ve çenede tüy­ler belirmeye başlar. Bunlar daha sonra sakal ve bıyığa dönüşür; genç tıraş olma­ya başladığında, göğsünde ve bazen sır­tında da kıllar çıkar. Beden kıllarının yo­ğunluğu kalıtsal etkenlere bağlıdır. Ba­basının göğsünde kıl olmayan erkek ço­cukların da fazla kıllı olmaları beklen­mez.

Ergenlik çağında erkekteki cinsel de­ğişiklikler erbezlerini, penisi ve sperma üretiminden sorumlu bezleri kapsar. Pe­nis önemli ölçüde büyür, erbezleri de onu izler. Erbezlerinde ayrıca kızların yumurtalıklarından çok daha büyük, yapısal değişiklikler gerçekleşir. Önce sperma üreten dokular oluşur ve sperm yaparak salgılamaya başlar. Cinsel or­ganların olgunlaşmasıyla birlikte erkek çocuklarda gece boşalmaları başlar. Bu aşamada boşalan sperma tümüyle ol­gunlaşmıştır ve yumurtayı kolaylıkla dölleyebilir.

Erkek hormonları

Erkek bedeninde de ergenlik sırasındaki değişikliklerin başlamasından ve sürmesinden hipofiz sorumludur. Hor­monların erbezlerini etkilemesiyle tes­tosteron salgılanır ve sperm üretimi baş­lar. Testosteron sperm üretiminden baş­ka, öteki böbreküstü hormonları ile bir­likte cinsel değişikliklerin tamamlanma­sını sağlar. Büyüme hormonu kızlarda olduğu gibi artar ve genç erkek 17-18 ya­şma geldiğinde erişkin boyuna ulaşır. Boyun uzaması bazen bir-iki yıl daha sürer.

Ruhsal değişiklikler

Erkek çocuklarda ergenlik çağma öz­gü ruhsal sorunları dıştan fark etmek güçtür. Cinsel olgunlaşmaya paralel olarak erkek çocuklarda en çok sıkıntı ve­ren sorun, mastürbasyondur. Mastür­basyon (kızlar arasında da yaygındır) geleneksel görüştekilerce ayıp ve uta­nılacak bir şey olarak tanıtılır. Çağdaş anlayışa göre ise mastürbasyon, doğal bir olaydır ve ne fiziksel ne de ruhsal açıdan zararı vardır. Erkek çocukların uykuda boşalmaktan da utanmaları yer­sizdir. Anne-baba bu tür sorunları tar­tışma fırsatlarını değerlendirmeli ve ge­reksiz yere gizlilik yaratmaktan kaçın­malıdır.

Erkek çocukların çoğu ergenlik çağı boyunca cinsel konulara kızlardan da­ha az ilgi duyar gibi görünür, ama bu izlenim asıl ilgilerini saklamalarından doğar. Akne de daha çok erkek çocuklar­da ortaya çıkar hem ruhsal, hem de fizik­sel izler bırakır. Bazı erkek çocuklarda kızlara, pop müziğine ve benzeri konu­lara karşı apansız bir ilgi gelişirken, ba­zısı duygusal sorununu, ilgisini futbol sa­hasına, koşu pistine ya da otomobillere vererek gizler.